Paul Schrader’ın senaryosunu yazıp yönettiği Hardcore (1979), kaybolan kızının izini süren bir babanın tehlikeli macerasına odaklanıyor. Paul Schrader çok sayıda film yönetmesine rağmen senarist yönüyle bilinir ve bu alanda övgü toplar. Özellikle Martin Scorsese ile beraber çalıştığı Taxi Driver (1976) ve Raging Bull (1980) ile ismi anılır. Yönetmenliğini yaptığı filmlerde intikam öğesini ve erotizmi sıklıkla kullanır. Hardcore filminde aşırı dindar olan ama kızı için elini kirletmekten korkmayan baba Jake VanDorn rolüyle George C. Scott başrolde yer alırken, Peter Boyle ve Season Hubley gibi isimleri filmde görmek mümkün. Kaybolan kız Kristen VanDorn’u canlandıran Ilah Davis’in ise filmografisindeki ilk ve son oyunculuğu.

Hristiyanlığın Kalvenizm mezhebine sıkı sıkıya bağlı olan Jake VanDorn, kızının kaybolmasıyla şok geçirir. Sahibi olduğu firmanın tabelasının renk tonu haricinde hiçbir sıkıntısı olmayan, inancının bütün gereklerini yerine getiren Jake, seçilmiş insanlardan olmadığının farkına varması için bu güç durumla karşılaşması gerekir. Konuyu daha iyi anlatabilmek adına biraz Kalvenizm’den bahsetmek lazım. Gayet kaderci bir anlayışa sahip olan bu mezhep, insanları ikiye ayırır; seçilmiş insanlar yani cennete gidecek olanlar ve seçilmemiş insanlar tahmin edileceği üzere cehenneme gidecek olanlar. İnsanların daha doğmadan nasıl bir hayat süreceği bellidir ve işleri rast giden, başarılı bireyler cenneti garantilerler. Ama diğerlerini ise tam tersi azap dolu bir hayat ve benzer kötülükteki öteki taraf beklemektedir. Her şeyi kuralına göre yaşayan Jake’in beklentisi tabii ki daha farklıdır. Kızının kaçırılmasıyla yıkılır ama tuttuğu özel dedektifin bulduğu ipucuyla daha büyük bir darbe alır. O masum kızı, pornocular tarafından kaçırılmıştır. Jake’in, kızını kurtarabilmesi için porno dünyasının içine girip işlerin nasıl yürüdüğünü öğrenmesi gerekir. Her çaldığı kapı, onu kızına bir adım yaklaştırırken inancından da bir adım uzaklaştıracaktır. Devamını oku…

“Viridiana” dini inançların, insani erdemlerin sınanmasını anlatan en iyi, en özgün yapımlardan birisi. Tabi bunda hiç kuşkusuz ünlü yönetmen Luis Bunuel’in anlatımı da en büyük etken…

Banuel, İspanya iç savaşından beri ayrı olduğu ülkesinden 1960 yılında film yapmak üzere ülkesine davet edilir. Fakat filmin yarattığı etkiden sonra ülkeyi tekrar terk etmek zorunda kalır. Virdiana, Bunuel’in İspanya’da çektiği ilk film olma özelliğine de sahip.

Filme genel olarak din ve faşizm karşıtı olarak bakılması filme bir bakıma zararlı olmuştur. Virdiana, faşizme ve dine karşı sayılabilir, ama filme sadece bu açıdan bakmak filmin asıl derinliğini görmemizi engeller. Bunuel burada yaşamdan korkmanın asıl diktatörlüğü desteklemek demek olduğunu gösterir. Korkunun aynı zamanda kendini yok eden bir devinim yarattığına da tanık oluruz.

Viridiana, kendini her türlü yaşantıya kapalı tuttuğu bir manastırda rahibe olmayı seçmiş bir kadındır. Bir gün ölen teyzesinin kocası tarafından bir çiftliğe davet edilir. Fakat Viridiana bu daveti kabul etmek istemez fakat diğer rahibeler Viridiana’nın tüm masraflarını karşılayan bu adama saygısızlık etmemesini söyleyip onu ikna ederler. Viridiana’nın bu teklifi kabul etmemesinin korkusunun sebebi cinsel nedenlerden ileri geldiği ahırda geçen bir sahnede açıkça görülür. Emektar yardımcılardan biri Viridiana’ya ineği sağmasını öğretir. Sinemanın en erotik bölümlerinden biri olan bu sahnede Viridiana’nın eli titreyerek ineğin sarkan memesine dokunur, sinirli bir hareketle memenin ucunu avucunun içine alır ve gülerek onu çeker. Banuel filmde Viridiana’nın inançlarının bir bir nasıl yıkıldığını anlatsa da Viridiana ve onun dini inançlarına da saygı göstermekten geri kalmaz. Devamını oku…

Düşük bütçelerle enteresan filmler çeken Jacques Tourneur, farklı türlerde kült yapımların yönetmenliğini yapmıştır. 1947 tarihli Out of the Past filminin, hem yönetmenin filmografisinde hem de kara filmler arasında önemli bir yeri vardır. Başarılı korku filmlerine imzasını atan Tourneur, maalesef ki kıymeti sonradan anlaşılacak yönetmenler arasında yerini alarak kaybolup gitmiştir. Cat People (1942), The Leopard Man (1943), I Walked with a Zombie (1943), Night of the Demon (1957) gibi yapımlarda olduğu gibi çoğunlukla doğaüstü olaylar ile bilimin karşı karşıya geldiği ve hangisinin kazandığının finalde belli olduğu korku filmleri çekmiştir. Ayrıca çektiği korku filmlerinde Dışavurumcu Alman Sineması’nda ve kara filmlerde sıklıkla gördüğümüz ışık-gölge kontrastı da dikkat çeker.

İlk zombi filmi sayılan White Zombie (1932)’de olduğu gibi şeker üreticisi olan ve statüsü yüksek bir ailenin gizemli hikayesinin işlendiği I Walked with a Zombie filmi, günümüzdeki zombi konulu filmlerden daha farklı bir işleyişe sahiptir. Night of the Living Dead (1968) ile zombi kültürü başka bir bakış açısı kazanmadan önce, okült filmler içerisinde değerlendirebileceğimiz dönemin zombi filmleri, vuduyu temel alıyorlardı. İnsanların, farklı kültürlere olan korkusundan faydalanan bu tür filmler ağırlıklı olarak Haitilerin inançları üzerinden hikayelerini temellendirmiştir.

I Walked with a Zombie’nin oyuncu kadrosunda Frances Dee, Tom Conway, James Ellison, Christine Gordon gibi isimleri görmek mümkün. Kısaca konusuna değinmek gerekirse; Paul Holland’ın hasta karısı Jessica’ya bakması için hemşire Betsy Connell, Saint Sebastian’a gelir. Fakat Jessica, zombi hastalığına tutulmuştur. Yani o bir yaşayan ölüdür. Devamını oku…

70’li Yılların Okült Belgeselleri: 1970’lerde yapılmış olan doğaüstü belgesellerin çekici bir yanı var. Belki de tarzlarıdır – renkleri ve tonları zengin ve canlı ve belki de kullanılan kostümler sevdiğim bir eskilik hissi veriyor. Ya da belki de içeriğiyle ilgili olabilir mi? Modern geleneklerin saygı duyulan kurucularıyla yapılan röportajlar ve sadece gitmeyi hayal edebileceğim yerlerde gerçekleştirilen ayinler bana artık var olmayan bir zaman ve yere erişim imkanı sağlıyor.

Bu filmlerin ruh hali ciddiyet ile gülünçlük arasında gidip geliyor; bir bölümde saygı duyulan bir kişinin samimi ve düşünceli sözlerini duyarken diğer sahne sadece basmakalıp bir hal alıyor; bir sunakta dans eden çıplak bir kadın, orta yaşlı İngiliz bir adamın bir dairede koşuşturması ve çok ama çok sayıda siyah kadife giysiler.

Bazı durumlarda bu filmler ortalama televizyon izleyicisinin ağzı açık bakması için çekilmiş ve ortaya koydukları yapaylık gerçekten insanı esir alıyor. Ama yakından baktığınız zaman bunların popüler medya ile nasıl dikkatle tartılmış yakınlaşmalar olduğunu görebilirsiniz: filme alınan, uzun süredir sürdürülen yöntemler toplumun geneline onların da var olduğunu açıklamak için ulaşıyor.

Günümüzde dijital teknoloji sayesinde bu 70’li Yılların Doğaüstü Okült Belgeselleri orijinal filmin çürümesi için yeterli bir zaman sonrasında hayat buluyor ve ilk başta amaçlanandan daha fazla seyirciyle buluşuyor (bu filmlerin tümüne günümüzde internet yoluyla erişilebiliyor). Devamını oku…