Hollywood’un bu tür filmlere ilgisi 1960 sonlarının izleyicisi sayesinde doruk noktasına ulaştı ama zamanla etkisini kaybetmeye başladı. Bu filmlerin çoğu, örnek olarak Candy (1968), genel geçer cinsiyet ve cinsellik varsayımlarıyla ters düşmedi. Bazıları, örneğin Myra Breckinridge (1970) ya da Something for Everyone (1970), bu varsayımları sorguladı ama sonuç olarak da çeşitli eleştiriler aldılar.
Homofobik yaklaşımların sonucu olarak eleştirmenler ya da yorumcular, bu filmler ile Hollywood’un Amerika’da homoseksüel propagandası yapmaya çalıştığını iddia ettiler. Dolayısıyla Amerikan film yapımcıları “queer” temalı filmler yapmaktan çekinmeye başladılar.
Hollywood sonunda ana akım film izleyicisiyle 70lerin blockbuster filmleri sayesinde tekrar bir araya geldi. Bunlara örnek verilmesi gerektiğinde ilk akla gelenler Jaws (1975), Rocky (1976) ve Star Wars (1977) oluyor. Bu filmlerde de jenerik klişeleri ya da B film oyunculuğundan etkiler görülüyor ama bu özellikleri ses getiren görsel efektler ve nostaljik yönlerinin yanında arka planda kalıyor.
Sadece seyirciyi güldürmek amacıyla çekilmiş olan parodi filmler de o dönemde revaçtaydı. Diğer bir önemli özellikleri ise cinsiyet ve cinsellik kavramlarıyla ilgili öğeler içermekten kaçınmalarıydı. Blazing Saddles (1974) ve Young Frankenstein (1974) filmleri örnek olarak verilebilir.
Twentieth Century Fox 1975 yılında Rocky Horror Picture Show filmini yayınladığında ana akımda başarısızlığa uğradı. (Bu filmin zamanla en ünlü kült filmlerden biri arasına girdiğini de eklemek gerek) Böylece “campy” filmlerin artık ana akım izleyicisi tarafından takdir görmediği ortaya çıkmış oldu ama yine de kendine has bir izleyici kitlesine hitap etmeye devam etti.
Günümüze daha yakın zamanlarda gösterime girmiş olan campy filmler – Moulin Rouge (2001) ve Down with Love (2003 – gişede belli bir yere geldiler çünkü ana akım izleyicisine bu filmlerin ölçüsüzlüğü ve aşırılığı enteresan geldi.
Bu türdeki filmler cinsel tercihleri açıklamanın zor olduğu bir dönemde bu konuya karşı bir duyarlılık yaratarak bu durumun sözcüsü oldu denebilir. İngiliz film eleştirmeni Jack Babuscio “Camp and the Gay Sensibility” (1977) isimli yazısında bu konuya değinmiş. Babuscio, queer diye adlandırılan karakterlerin ana akım sinemada kendilerine fazla yer bulamaması sonucu böyle bir alt türün oluştuğunu belirtmiş.
Filmlerin ortak özelliklerine bakıldığında dört ortak unsur görülüyor : ironi (cinsel tercihlerle alakalı olarak), performansa dayalı oyunculuk (“straight” görünme gereğine bir gönderme olarak), estetikleştirme (güzelliği ve gerçeği bulma isteği) ve de tabi ki kara mizah (muhalif bir dünyada yaşayabilmenin zorunluluğu). Bu dört kavram halen campy filmlerin vazgeçilmez unsurları olarak görülmekte ama bir fark var ki artık sıradışı cinsel tercihlere sahip insanlar da kendilerini toplumun bir parçası olarak görüyorlar ve bu filmleri anlamak ya da takdir etmek için artık illa ki sıradışı cinsel tercihlere sahip olmanız şart değil.
Günümüzde, geçmişteki campy filmlerin sahip olduğu bakış açısı ve ironi postmodern bir hale büründü ve daha genel çerçevede sinemadaki yerini almaya başladı. Sadece satır aralarında bile olsa bunun etkilerini görebiliyoruz. Sinema kültüründe queer teması “kötü filmleri” (B filmleri, düşük bütçeli filmleri, istismar filmlerini) seven herkesin ilgisini çekmeye ve yaygınlaşmaya başladı. Campy filmler geçmişteki fonksiyonlarını da sürdürmeye devam ediyorlar (baskın kültürün dayatmalarına alternatif oluşturmak).
Ama 21. yüzyıl başlarındaki “kötü film” örneklerinde geçmişteki filmlerde bulunan eleştirel içerik ve politik altyapı eskisi kadar yer almıyor. Kötü filmler eğlenceli olabilir ve izleyenleri güldürebilir (1988-1999 yılları arasında yayınlanmış olan Mystery Science Theater Show örneğinde olduğu gibi) ama toplumsal ve sosyal eleştiriye eski campy filmlerdeki kadar yer vermedikleri de bir gerçek.
Sonuç olarak toplumsal sorunlar ve ayrımcılığa bir tepki olarak ortaya çıkan campy filmler zamanında görevlerini yerine getirmiş olmalarına karşın artık sadece bir yenilik yarattıkları ya da enteresan hayat türlerini yansıttıkları için ilgi çekiyorlar.
İpek Çakır
- Etiketler: Blazing Saddles Camp and the Gay Sensibility Campy Movies Candy Carmen Miranda Dame Edna Everage Divine Down with Love Duck and Cover Jaws kitsch Moulin Rouge Myra Breckinridge Mystery Science Theater Show Queen of the Desert Return of the Killer Tomatoes Rocky Rocky Horror Picture Show RuPaul Something for Everyone Star Wars The Adventures of Priscilla Young Frankenstein
Yorumunuz: